آب فوق خالص یا آب دمین
آب فوق خالص یا آب دمین demineralized water یا به اختصار demin water آب بدون املاح است. TDS آب دمین صفر است یعنی هیچ املاحی ندارد. برای تولید آب دمین از دو روش می توان استفاده کرد. روش اول استفاده از دستگاه Double RO است. روش دیگر استفاده از دستگاه اسمز معکوس RO به همراه سیستم رزینی است. بهترین روش تولید آب کاملا خالص، تصفیه به روش اسمز معکوس RO به همراه سیستم رزینی است که هیچ املاحی در آن باقی نمی ماند.
روش Double RO در تولید آب کاملا خالص
در این روش از دو دستگاه اسمز معکوس (Double RO) بصورت سری استفاده میشود. در این روش ابتدا دستگاه اول، TDS آب را به زیر 50 می رساند. در مرحله بعد دستگاه دوم باقی املاح را حذف و آب خروجی آب بدون املاح خواهد بود.
استفاده از سیستم رزینی و اسمز معکوس
روش دوم استفاده از دستگاه تصفیه آب اسمز معکوس RO به همراه دیونایزر که سیستم رزینی تصفیه آب است. در این روش ابتدا دستگاه RO به روش اسمز معکوس، TDS آب را به نزدیک صفر میرساند. سپس با استفاده از سیستم رزینی باقی املاح یونیزه شده موجود در آب حذف میشوند. رزین تبادل یونی مورد استفاده در این روش رزین میکس بد است. رزین میکسبد Mixed bed قادر به حذف کاتیونها و آنیونهای موجود در آب است. این روش در تولید آب کاملا خالص اقتصادی تر از روش Double RO است.
موارد استفاده آب کاملا خالص
آب بدون املاح تا حدی تلخ است و آشامیدن آن برای سلامتی انسان مضر است. زیرا آب فوق خالص، املاح بدن را جذب خود می کند لذا برای شرب اصلا مناسب نیست. تصفیه آب کاملا خالص در صنعت داروسازی و صنایع حساس کاربرد دارد. تولید آب قابل تزریق، سرم و کلیه داروها فقط با آب بدون املاح میسر است.
تفاوت آب دمین و آب دیونیزه و آب مقطر
آب مقطر Distilled water
آب مقطر حاصل از تقطیر آب Distillation است. در فرایند تبخیر آب برخی ترکیبات آلی فرار و ناخالصی هایی مانند جیوه همراه آب تبخیر و مجددا میعان میشوند. از اینرو برای صنایع حساس که نیاز به آب کاملا خالص است نمیتوان از آب تقطیر شده استفاده کرد.به علاوه برای تهیه آب مقطر انرژی زیادی مصرف می شود که در مقیاس صنعتی بصرفه نیست.
آب دیونیزه De-ionized water
در اصطلاح علمی، Deionization یا دیونیزه کردن، یکی از روشهای Demineralization است که به فارسی کانی زدایی ترجمه شده است. فرایندی تولید آب دیونیزه Deionized water از طریق فرایند تفکیک یونی توسط سیستم رزینی یا دستگاه دیونایزر انجام میشود. آب دیونیزه تا حدی واکنش گراست و به خاطر وجود یونهای آزاد ناپایدار است. مصرف آب دیونیزه در صنایع شیمیایی و تولید شوینده ها می باشد. دیونیزه کردن آب می تواند به صورت انتخابی بر روی یونهای آنیونی یا کاتیونی انجام گیرد.در صورتی که یون زدایی کامل بر روی آب انجام شود آب به وجود آمده آب فوق خالص خواهد بود.
آب دمین Demineralized water
همانطور که عنوان شد Demineralization یا کانی زدایی آب به روشهای گوناگونی انجام می شود که معمول ترین آنها یون زدایی است. در هر صورت و با هر روش (دیونیزه کردن و یا تصفیه با Double RO) حاصل فرایند آب فوق خالص Ultra pure water خواهد بود. در بسیاری منابع فارسی و انگلیسی دو واژه Demineraled , Deionized برای یک مفهوم به کار برده می شوند.
